എന്തുകൊണ്ട് ജാതി പറയുന്നു?

സത്യാന്വേഷി ഒരു ‘ജാത്യാന്വേഷി’യാണെന്ന് ചിലരെങ്കിലും പരാതി പറയുന്നുണ്ട്.ബൂലോകത്തിൽ ഈ ‘അലങ്കാരത്തൊപ്പി’ വേറെ ചിലർക്ക് നേരത്തെതന്നെ കിട്ടിയിട്ടുണ്ട്. “സമൂഹത്തിൽ വിദ്വേഷം പടത്താൻ ശ്രമിക്കുന്നു”, “സങ്കുചിതമായി ചിന്തിക്കുന്നു”, “ജാതിവിഭജനം ഉണ്ടാക്കുന്നു” [സത്യാന്വേഷി യും കൂട്ടരും വരുന്നതുവരെ ഇവിടെ സകല ജാതിക്കാരും ഏകോദര-സഹോദരങ്ങളെപ്പോലെ കഴിഞ്ഞു വരുകയായിരുന്നു. ദുഷ്ടപ്പരിഷകൾ അതെല്ലാം നശിപ്പിച്ചു; എല്ലാവരെയും വിഘടിപ്പിച്ചു] എന്നിങ്ങനെ പരാതികൾ ഒരുപാടുണ്ട് ഞങ്ങൾക്കെതിരെ. സംഘ് പരിവാറുകാരും കമ്യൂണിസ്റ്റുകാരും കോൺഗ്രസുകാ രും ഒരുപോലെ പഴിക്കുന്നു. സവർണരും അവർണരും അസഹിഷ്ണുക്കളാവുന്നു.

എന്താണു സത്യാന്വേഷിയും കൂട്ടരും ചെയ്യുന്ന ‘മഹാപാതകം?’

ഈ ബൂലോകത്തിൽ ‘ജാതിക്കതീതമായി’ ചിന്തിക്കുന്ന, മതേതരരും മതമൌലികരും ആയ ബ്ലോഗർ മാരും അല്ലാത്തവരും അണപൊട്ടിയൊഴുകി കമന്റിട്ട ഒരു പോസ്റ്റിലേക്ക് ശ്രദ്ധ ക്ഷണിക്കട്ടെ: sexuality യെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു ബ്ലോഗിൽ നായർ-ഈഴവ ചിത്രങ്ങൾ എന്ന പേരിലൊരു പോസ്റ്റിട്ടിരുന്നു കൃഷ്ണ-തൃഷ്ണ. ഏതാണ്ട് 164 പേരാണ് ഇതെഴുതുമ്പോൾ ആ പോസ്റ്റിൽ കമന്റിയിട്ടുള്ളത്. കൃഷ്ണ-തൃഷ്ണ പറയു ന്നു:“ആചാരങ്ങളിലെ ജീര്‍‌ണ്ണതകള്‍‌ക്കെതിരെ, സാമൂഹിക അസമത്വത്തിനെതിര, പടവാളുയര്‍‌ത്താന്‍‌ സാമ്പത്തികമായി അധമരായിരുന്ന സവര്‍‌ണ്ണനും‌ അവര്‍‌ണ്ണനും‌ ഒരേ ഹൃദയത്തോടെ ഒന്നിച്ചുണ്ടാ യിരുന്നു”. ഇതോടൊപ്പം ജാതിയല്ല,സാമ്പത്തികമാണ് എല്ലാം അന്തിമമായി തീരുമാനിക്കുന്നതെന്ന ഇൻഡ്യൻ കമ്യൂണിസ്റ്റുകളുടെ നമ്പൂരിഫലിതം സ്ഥാപിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന വിവരങ്ങളും ചിത്രങ്ങളും നൽകി യിട്ടുമുണ്ട്. കമന്റിട്ട ഭൂരിപക്ഷവും പോസ്റ്റിലെ വീക്ഷണം പിൻപറ്റുന്നവരായിരുന്നു.[ബൂലോകത്തെ സവർ ണ സാന്നിധ്യമനുസരിച്ച് അതു സ്വാഭാവികവുമാണല്ലോ]

ഈ പോസ്റ്റിലേക്ക് സത്യാന്വേഷിയുടെ പോസ്റ്റിൽ ഒരു അനോണി ലിങ്കിയിരുന്നു;‘ജാതിഭ്രാന്തനാ’യ സത്യാന്വേഷിയെ പഠിപ്പിക്കാൻ. [സത്യാന്വേഷിയുണ്ടോ പഠിക്കുന്നു! മഞ്ഞക്കണ്ണടയല്ലേ വച്ചേക്കുന്ന ത്?]

ആ ബ്ലോഗിലെ മേൽ‌പ്പറഞ്ഞ അതിവാദം ഉന്നയിച്ചയാളോ അതിനനുകൂലമായി കമന്റിയവരിൽ ആരെ ങ്കിലുമോ താഴെ പറയുന്ന ചോദ്യങ്ങൾക്കു മറുപടി നൽകുമോ?

1. നാരായണഗുരു ജനിക്കുന്നതിനു മുൻപേ ആരംഭിച്ച ചാന്നാർ കലാപം എന്ന ‘മാറുമറയ്ക്കൽ സമര’ ത്തിൽ എത്ര സവർണർ അവർണർക്കൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്നു? അവരാരെല്ലാം?

2. തെക്കൻ തിരുവിതാംകൂറിലെ വൈകുണ്ഠസ്വാമി പ്രസ്ഥാനത്തിനൊപ്പം അണിനിരന്ന സവർണരുടെ ലിസ്റ്റ് പ്രസിദ്ധീകരിക്കാമോ?

3. നാരായണഗുരു, അയ്യൻ‌കാളി,പൊയ്കയിൽ അപ്പച്ചൻ,പണ്ഡിറ്റ് കറുപ്പൻ ഈ അവർണ സാമൂഹിക വിപ്ലവകാരികൾക്കൊപ്പം സവർണർ ഒരു ജനതയെന്ന രീതിയിൽ അണിനിരക്കുന്നതുപോയിട്ട് എന്തെ ങ്കിലും പിന്തുണ നൽകിയിട്ടുള്ളതായി തെളിയിക്കാമോ?[ഒറ്റപ്പെട്ട വ്യക്തികളെയല്ല ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. സ്വാമി സത്യവ്രതനെയും ധർമതീർഥരെയും ആനന്ദതീർഥനെയും മന്നത്തപ്പന്റെ സവർണജാഥയേയും മറക്കുന്നില്ല.മന്നം ആ ജാഥ നടത്തിയതിനു പ്രായശ്ചിത്തമെന്നോണം ആർ ശങ്കറിനെതിരെയും ഈഴ വർക്കെതിരെയും പിന്നീടു പ്രവർത്തിച്ചത് ചരിത്രം]

4. കമ്യൂണിസ്റ്റുകൾ മുൻ‌കൈയെടുത്ത് ഒരു ഗുരുവായൂർ സത്യാഗ്രഹവും പാലിയം സത്യാഗ്രഹവും അല്ലാതെ മറ്റെന്തു സമരമാണ് ജാതീയ അസമത്വം തടയാൻ ഈ കേരളത്തിൽ നടത്തിയിട്ടുള്ളത്?[കൊട്ടിഗ്ഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന ഭൂപരിഷ്കരണം ദലിതരെ എങ്ങനെ വഞ്ചിച്ചുവെന്ന പഠനം ദലിത് ആക്റ്റി വിസ്റ്റുകൾ പുറത്തുകൊണ്ടുവന്നിട്ടുള്ളത് ഈ ‘ഒരേ ഹൃദയം’കാർ കണ്ടിട്ടുണ്ടാവില്ല.]

5.അതെല്ലാം മറന്നേക്കൂ. ഇപ്പോഴത്തെ കാര്യങ്ങളിലേക്കുവരാം. സാമുദായിക സംവരണം, ക്രീമിലേ യർ തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ ഏതു സവർണനാണ് ‘ഒരേ ഹൃദയ’ത്തോടെ അവർണർക്കൊപ്പം നിന്ന ത്?

പി എസ് സി നിയമനങ്ങളിൽ പിന്നാക്ക-ദലിത് സമുദായ ഉദ്യോഗാർഥികൾക്കു മെറിറ്റിൽ അർഹതപ്പെട്ട സീറ്റ് നൽകണമെന്ന കേരള ഹൈക്കോടതി വിധിക്കെതിരെ സുപ്രീം കോടതിയിൽ സവർണർ എൻ എസ് എസ്സിന്റെ നേതൃത്ത്വത്തിൽ അപ്പീൽ പോയപ്പോൾ ഏതു സവർണനാണ് അവർണർക്കൊപ്പം നിലകൊണ്ടത്? [ആ പോരാട്ടം കഴിഞ്ഞ ഒരു പതിറ്റാണ്ടായി ഏതാണ്ട് ഒറ്റയ്ക്കെന്നോണം നടത്തിയ ഒരാളുടെ വിവരണം ഇവിടെ ക്ലിക്കി വായിക്കാം.]

ഇപ്പറഞ്ഞൊതൊന്നും ‘സാമൂഹിക അസമത്വത്തിനെതിരെ പടവാളുയർത്തലാ’യിരുന്നില്ലേ?

ഈ പോയന്റുകൾ കൂടി:

(1).പണ്ടെന്നല്ല ഇപ്പോഴും സാമ്പത്തികമായി വ്യത്യസ്തനിലയിലുള്ള ഒരേ ജാതിയിലുള്ളവർ തമ്മിൽ വിടവുണ്ട്. എന്നാൽ സാമ്പത്തികമായ അസമത്വം തീർന്നാൽ ആ വിടവും തീരും. എന്നാൽ ജാതിപര മായ വിടവ് അങ്ങനെ തീരില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് കോടീശ്വരനായ വെള്ളാപ്പള്ളിയുടെ വീട്ടിൽനിന്ന് എത്ര ദരിദ്രനായ സവർണനും വിവാഹാലോചനയ്ക്കു മുതിരാത്തത്.

(2).സത്യാന്വേഷിയോ മറ്റുള്ള ‘ജാതിഭ്രാന്തന്മാരായ’ ബ്ലോഗർമാരോ ജാതിവ്യവസ്ഥിതി പുലരണമെന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയല്ല ജാതി പറയുന്നത്. സഹോദരൻ അയ്യപ്പൻ പറഞ്ഞതാണു ഞങ്ങൾ ചെയ്യുന്നത്. [പിൻ‌കുറി 2 കാണുക] ജാതിപരമായ അക്രമവും അനീതിയും അവസാനിക്കണമെങ്കിൽ അത്തരം അനീ തിയും അക്രമവും നടക്കുമ്പോൾ അതു തുറന്നു കാണിക്കേണ്ടിവരും. സ്വാഭാവികമായും ജാതിമേധാവി കൾക്ക് അതു സഹിക്കാൻ വയ്യാതാവും. അവർ കുരച്ചു ചാടും; ഞങ്ങൾ ജാതിവാദികളും വിദ്വേഷം പടർ ത്തുന്നവരും ആണെന്ന് ഓരിയിടും. പ്രിന്റ്-ഇലക്ട്രോണിക് മീഡിയയിൽ സവർണർക്ക് ആധിപത്യ മുള്ളതിനാൽ അവർണരുടെ ശബ്ദം ആരും കേട്ടിരുന്നില്ല. എന്നാൽ സവർണർക്ക് ഒരു ചുക്കും ചെ യ്യാൻ പറ്റാത്ത ബൂലോകത്തിൽ സവർണപിട്ടൊന്നും ചെലവാകുന്നില്ല. ആ ചൊറിച്ചിലാണ് ഈ പയ്യാരം പറച്ചിലുകൾ.

(3). അഴിമതി,പെൺ‌വാണിഭം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളിൽ വരെ ഈ ഭാരതത്തിൽ ശിക്ഷിക്കപ്പെടുന്നവരും അവമാനിക്കപ്പെടുന്നവരും സ്ഥാനമാനങ്ങൾ നഷ്ടമാകുന്നവരും അവർണർ മാത്രമാണെന്ന് സത്യാന്വേഷിയും കൂട്ടരും പറയുമ്പോൾ ഇക്കൂട്ടർക്കു ഹാലിളകും. ലാലു യാദവ്, മായാവതി, ആന്തുലേ, ബംഗാരപ്പ, ബംഗാരു ലക്ഷ്മൺ,നീലലോഹിതദാസൻ നാടാർ,ബൂട്ടാസിങ്,ഉമാഭാരതി,ഷിബു സ്വരൺ തുടങ്ങിയ അവർണ നേതാക്കളോടും നരസിംഹറാവു,ജയലളിത,സുഖ്‌റാം,ജഗന്നാഥ് മിശ്ര,ജോർജ് ഫെർണാണ്ഡസ്,ആർ കെ ഹെഗ്ഡേ,സുബ്രഹ്മണ്യം സ്വാമി,ജയേന്ദ്ര സരസ്വതി,പി ജെ ജോസഫ് തുടങ്ങിയ സവർണ നേതാക്കളോടും മാധ്യമങ്ങളും സർക്കാരും എന്തിന് കോടതികൾ പോലും വ്യത്യസ്ത രീതിയിൽ പെരുമാറുമ്പോൾ അതിലെ ഇരട്ടത്താപ്പ് സത്യാന്വേഷിയെപ്പോലുള്ളവർ തുറന്നു കാട്ടും. അതു ‘ജാതിവാദ’മാണെങ്കിൽ ആ കിരീടം സത്യാന്വേഷി അലങ്കാരമായേ എടുക്കൂ.

(4).ജാതിയും ജാതിവ്യവസ്ഥിതിയും ഒന്നല്ല. ജാതി ഒരു എത്നിക് ഐഡന്റിറ്റിയാണ്. ഇക്കാര്യം ഇൻഡ്യാ ഗവണ്മെന്റിന്റെ ആന്ത്രോപ്പോളജിക്കൽ സർവേ തന്നെ വിശദമായ പഠനം നടത്തി പുറത്തുകൊണ്ടു വന്നിട്ടുണ്ട്. കെ എസ് സിങ് ഐ ഏ എസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സംഘത്തിന്റെ ആ പഠനം(പീപ്പ്‌ൾ ഒഫ് ഇൻഡ്യ പ്രോജക്റ്റ്), തനിമയും വീര്യവുമുള്ള 2800ൽ‌പ്പരം ജാതികളെ തരംതരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ‘Caste continues to be the basic building brick of Indian society' എന്നാണവരുടെ വിലയിരു ത്തൽ.(ഓക്സ്ഫഡ് യൂനിവേഴ്‌സിറ്റി പ്രസ് പല വോല്യങ്ങളായി ആ പഠനം പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്.) ബ്രാഹ്മണർ,ക്ഷത്രിയർ,വൈശ്യർ,ശൂദ്രർ ഈ നാലു ജാതിക്കാരാണ് ചാതുർവർണികർ. വർണവ്യവ സ്ഥയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നവരായതിനാലാണ് ഇവരെ സവർണർ എന്നു വിളിക്കുന്നത്. ഈഴവർ, തീയർ,പുലയർ,ചേരമർ,അരയർ,വാലൻ,സാംബവർ,പറയർ,വേട്ടുവൻ, വേലൻ,പണിയർ,കുറവർ, കൊല്ലൻ, ആശാരി, മൂശാരി എന്നീ പേരുകളിലറിയപ്പെടുന്ന അവർണർ പുറംജാതിക്കാരാണ് (outcastes) ; അതായത് ജാതിവ്യവസ്ഥയ്ക്കു പുറത്തുള്ളവരെന്നർഥം. വിഭിന്നങ്ങളും എന്നാൽ തുല്യങ്ങളുമായ ഈ ഗോത്രസമൂഹങ്ങൾ, ആര്യന്മാർ ജാതിവ്യവസ്ഥയിൽ ഉൾച്ചേർക്കുന്നതിനുമുൻ‌പേ ഈ നാട്ടിലുള്ളവരാ ണ്.‘വ്യതിരിക്തതയുടേതായ പ്രയാണത്തിന്നിടെ അനുകരണത്തിന്റെ സംക്രമണം[infection of imitation] ഈ എല്ലാ ഉപവിഭാഗങ്ങളെയും അഥവാ വർഗങ്ങളെയും പിടികൂടുകയും അതവരെ ജാതികളാ‍ ക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്തു’ എന്ന് ഡോ.ബാബാസാഹിബ് അംബേഡ്കർ നിരീക്ഷിക്കുന്നു(‘ഇൻഡ്യയിലെ ജാതികൾ’- അംബേദ്കർ കൃതികൾ ഒന്നാം വൊല്യം കാണുക).അശുദ്ധതയുടെയും മലിനീകരണത്തി ന്റെയും തത്ത്വങ്ങൾ ആവിഷ്കരിച്ച് ആര്യബ്രാഹ്മണർ സ്വദേശി ജനതകളുടെ മേൽ സഗോത്രവിവാഹം [ endogamy]അടിച്ചേൽ‌പ്പിക്കുകയും ഗോത്ര സമൂഹങ്ങളെ ജാതികളാക്കി ശ്രേണീകരിച്ച് അവർക്ക് മേൽ -കീഴ് സ്ഥാനങ്ങൾ നൽകുകയാണു ചെയ്തതെന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പഠനങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.’ജ’ എന്ന അക്ഷരം ദ്രാവിഡ ഭാഷകളിലില്ലായിരുന്നുവെന്ന കവിയൂർ മുരളിയുടെ വെളിപ്പെടുത്തലും[‘ദലിത് ഭാഷ’ 1997. പേജ് 28] caste എന്ന പദം അക്കാഡമിക് വൃത്തങ്ങളിൽ 1740ഓടെയാണു പ്രത്യക്ഷമാകു ന്നതെന്ന എസ് വി കേത്കറിന്റെ വാദവും [History of Caste in India 1909 p 12] തെളിയിക്കുന്നതു മറ്റൊന്നല്ല.ജാതിവ്യവസ്ഥ ഇല്ലാതാക്കണമെന്നു പറയുന്നതുകൊണ്ട് അർഥമാക്കുന്നത്,ജാതിനിർമൂല നമല്ല. ഇവിടെ സ്കാൻ ചെയ്തു ചേർത്തിട്ടുള്ള ഡോ.എം എസ് ജയപ്രകാശിന്റെ കുറിപ്പ് കാണുക

(5). ഓരോ ജാതിക്കാർക്കും ജനസംഖ്യാനുപാതികമായി നിയമനിർമാണ സഭകളിലും ഉദ്യോഗങ്ങളിലും ജുഡീഷ്യറിയിലും മറ്റും പ്രാതിനിധ്യം കിട്ടുമ്പോഴേ ഇൻഡ്യ ഒരു യഥാർഥ ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രമാകൂ. അതു നേടുന്നതുവരെ സത്യാന്വേഷിയെപ്പോലുള്ളവർക്ക് ഈ ‘ജാത്യാന്വേഷണം’ തുടർന്നേ മതിയാവൂ. അതുകൊണ്ട് സത്യാന്വേഷി ജാതി ചോദിക്കും,പറയും,ചിന്തിക്കും[ശങ്കരനാരായണൻ മല‌പ്പുറത്തി ന്റെ ലേഖനം സ്കാൻ ചെയ്തത് ഇവിടെ കാണാം] അത്തരം അന്വേഷണം നടത്തുന്നവരെ നിശ്ശബ്ദ രാക്കാൻ ബൂലോകത്തു നടപ്പില്ല. ജാതിവ്യവസ്ഥിതി എന്ന ‘പുണ്യപ്പെട്ട വംശീയത’യുടെ പ്രായോജകരല്ല ല്ലോ ഈ ബൂലോകത്തിന്റെ അധിപർ?

പിൻ‌കുറി 1: "Talk on caste and our English educated elite feel uneasy, get irritated, argumentative,explode in anger dubbing you prejudiced and finally dismiss you as a crackpot. They say they do not believe in caste,never ask anybody's caste and insist that nothing is decided on caste. Put one single,simple question:"Did you marry within the caste?" The answer will be,'Yes",quickly followed by a supplementary:"that is the only time in my life that I observed caste." He says this so proudly without realising that this one caste-based action keeps the caste system alive. Such is the shallowness of these small minds,that they cannot make out that caste is perpetuated through the institution of marriage. And if we see the matrimonial columns that fill up the Sunday pages in our prestigious English dailies read by these elites, we find that even American-trained doctors,computer kids,MBAs seek alliances within the caste. And yet these elites, who become furious when caste is discussed in public,shamelessly stick to caste in private and yet maintain a hypocritical stance on India's most important fact of life,caste- the be-all and end-all of India's life. So much for Indian hypocricy on caste."(‘Caste a nation within the nation'-V T Rajshekar-Books for Change,Bangalore. 2002-Introduction)

പിൻ‌കുറി 2: ‘ജാതി ചോദിക്കരുതെന്നു തുടങ്ങുന്ന ശ്രീനാരായണവാക്യം ജാതി ഇല്ലാതാ‍കുന്ന സ്ഥിതി കൈവരുത്താൻ ഉദ്ദേശിച്ചു പറഞ്ഞിട്ടുള്ളതാണ്; സാമുദായിക അവശതകൾ പരിഹരിക്കാനുള്ള സംവ രണം മുതലായ പരിരക്ഷകൾക്ക് എതിരായി ഉപയോഗിക്കാൻ വേണ്ടി പറഞ്ഞിട്ടുള്ളതല്ല. ജാതിയും ജാതിമേധാവിത്വങ്ങളും നിലനിറുത്തണമെന്ന് ആഗ്രഹിക്കുന്നവർ മാത്രമേ പിന്നോക്ക സമുദായങ്ങളുടെ പരിരക്ഷകൾക്കെതിരായി അത് ഉപയോഗിക്കുകയുള്ളൂ. സംവരണത്തിനെതിരായി, ജാതി ചോദിക്ക രുത്, പറയരുത്, ചിന്തിക്കരുത് എന്നുള്ള ശ്രീനാരായണവാക്യം ഉദ്ധരിക്കുന്നവരോട്, ജാതി ചോദിക്കണം,പറയണം,ചിന്തിക്കണം എന്നുതന്നെ പറയണം. ജാതി പുലർത്തണമെന്ന ഉദ്ദേ ശ്യത്തോടുകൂടി ജാതി ചോദിക്കരുത്, പറയരുത്, ചിന്തിക്കരുത്. ജാതി തകർക്കാൻ ആവശ്യ മായാൽ ജാതി ചോദിക്കണം, പറയണം, ചിന്തിക്കണം.”[ കെ ഏ സുബ്രഹ്മണ്യം എഴുതിയ ‘സഹോദരൻ അയ്യപ്പൻ’ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഇതു വായിക്കാം (പേ 655)]

ഡി പ്രദീപ്കുമാറിന്റെ ഈ പോസ്റ്റ് ഇതൊന്നിച്ചു വായിച്ചാൽ അസാരം അസ്കിതയൊക്കെ മാറിക്കിട്ടും.

അധികവായനയ്ക്ക്:

1. ഡോ ബാബാസാഹിബ് അംബേഡ്കറുടേ സമ്പൂർണ കൃതികൾ(കേരള ഭാഷാ ഇൻസ്റ്റി‌റ്റൂട്ട് വളരെ വില കുറച്ച് 30ൽ‌പ്പരം വോല്യങ്ങളിലായി ഇതു പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്)

2. ‘നായർ മേധാവിത്വത്തിന്റെ പതനം’- റോബിൻ ജെഫ്രി( ഡി സി ബുക്സ് 2003 ജൂലൈ രൂ 195)

3.'Hindu Manners,Customs and Ceremonies' -Abbe J A Dubois(Rupa & Co Culcutta 1992 Rs 150/)

4.'Caste a nation within the nation'- V T Rajshekar ( Book for Change, Bangalore 2002 Rs.140/)

5.‘നാരായണഗുരു’(ആന്തലജി- പി കെ ബാലകൃഷ്ണൻ -കേരള സാഹിത്യ അക്കാഡമി 2000 രൂ 95/)

6.’സംവരണപ്രശ്നത്തിലെ യാഥാർഥ്യങ്ങളിലൂടെ’(ദൂത് ബുക്സ്,എറണാകുളം 2001 രൂ 40/)

7.’ബ്രാഹ്മണ മാർക്സിസം’ -എസ് കെ ബിശ്വാസ് (അദർ ബുക്സ്,കോഴിക്കൊട് 2008 രു175/)

8.’അയ്യൻ‌കാളിയ്ക്ക് ആദരത്തോടെ’-ചെറായി രാമദാസ് (ഉപരോധം ബുക്സ്, കാക്കനാട് 2009 രൂ 120/)

9.’അവർണപക്ഷ രചനകൾ’-ഒരു സംഘം എഴുത്തുകാർ(ദൂത് ബുക്സ് 1997 രൂ100/)

10.’ദലിത് ഭാഷ’ -കവിയൂർ മുരളി ( ഡിസി ബുക്സ് 2001 രൂ 125/)